Dernek Kuruluşu

Dernek kurma hürriyeti 1982 Anayası’nın 33 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Herkes önceden izin almaksızın dernek kurma ve bunlara üye olma ya da üyelikten çıkma hürriyetine sahiptir. Hiç kimse bir derneğe üye olmaya ve dernekte üye kalmaya zorlanamaz. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 59 uncu maddesinde dernekler; kuruluş bildirimini, dernek tüzüğünü ve gerekli belgeleri yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülkî amirine verdikleri anda tüzel kişilik kazanacakları belirtilmiştir. Anlaşılacağı üzere dernek kurmak izne değil bildirime tabidir.

Dernek kuruluş işlemleri için kuruluş bildirimi ve belgelerin doğruluğu ile dernek tüzüğü, sivil toplumla ilişkiler birimleri tarafından altmış gün içinde dosya üzerinden incelenir. Bu süreç genellikle çok daha kısa süre içerisinde sonuçlanır. Kuruluş bildiriminde, tüzükte ve kurucuların hukuki durumlarında kanuna aykırılık veya noksanlık tespit edildiği takdirde bunların giderilmesi veya tamamlanması derhal kuruculardan istenir. Bu istemin tebliğinden başlayarak otuz gün içinde belirtilen noksanlık tamamlanmaz ve kanuna aykırılık giderilmezse; en büyük mülkî amir, yetkili asliye hukuk mahkemesinde derneğin feshi konusunda dava açması için durumu Cumhuriyet savcılığına bildirir. Cumhuriyet savcısı mahkemeden derneğin faaliyetinin durdurulmasına karar verilmesini de isteyebilir. Dernek kuruluşu için gerekli iş ve işlemlerin mevzuata uygun ve hızlı bir şekilde yürütülmesi için danışmanlık hizmeti almanız yerinde olacaktır.

Dernek kuruluş işlemleri için gerekli olacak belgeler aşağıda verilmiştir:

1- Dernekler en az 7 gerçek ya da tüzel kişi tarafından doldurulmuş, imzalanmış kuruluş bildirim formu,

2- Kurucular tarafından her sayfası imzalanmış, bir adet dernek tüzüğü,

3- Dernek kurucuları arasında tüzel kişiliklerin bulunması halinde; bu tüzel kişilerin unvanı, yerleşim yeri ve kuruluş belgesi ile tüzel kişiliklerin organları tarafından yetkilendirilen gerçek kişi de belirtilmek kaydıyla bu konuda alınmış kararın örneği,

4- Kurucular arasında yabancı uyruklular varsa, bunların Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olduklarını gösterir belgelerin örnekleri,

5- Dernek yerleşim yeri tapuda mesken olarak gösterilen yerde olacaksa, apartman sakinlerinden oy birliği ile onay alındığını gösteren muvafakatname,

Yukarıda yer alan belgeler ile dernek kurucu üyelerinden birisi tarafından il sivil toplumla ilişkiler müdürlüğüne başvuruda bulunulur. Başvuru sahibine kuruluş bildirimi ve eklerinin alındığına dair Alındı Belgesi (EK- 1) verilir ve dernek, kütüğe kaydedilir.

Dernek Kurulduktan Sonra Neler Yapılır?

Dernekler kurulduktan sonra da bir takım işlemler söz konusudur. Bundan sonra tutulması zorunlu olan dernek defterleri alınarak, İl Sivil Toplum Müdürlüğü veya noterden tasdik ettirilmektedir. Dernek faaliyetlerinin yürütülebilmesi için aşağıda yer alan sürecin de gerçekleştirilmesi gerekir;

Dernek geçici başkanı tarafından karar defterinde DERBİS şifresinin alınmasına dair karar alınır ve bir dilekçe ile DERBİS şifresi talep edilir.
Dernek kaşesi bastırılabilir.
Vergi dairesinden vergi kimlik numarası alınır.
Kurucu üyeler arasında, ilk genel kurul gerçekleşene dek görev dağılımı yapılır.
Dernek beyannamesi takip eden yılı 1 Ocak-31 Nisan tarihleri arasında doldurularak DERBİS üzerinden bildirilir.

Dernek kurmak işlemi tamamlandıktan sonra isteğe bağlı olarak yapılacak ve derneğe avantaj sağlayacak bazı işlemler de vardır;

Dernek adının tescil işlemleri,
Dernek adına web sitesi oluşturulması,
Dernek sosyal medya hesapları açılması ve yönetimi,
Dernek tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilmesi,
Yardım toplama faaliyeti yapılacaksa izin alınması,
Dernek amaçlarına yönelik proje oluşturulması ve hibe başvurularında bulunulması vb.

Dernek kurmak ve gerek kuruluş sürecini, gerekse kuruluş ardından işlemleri en iyi ve sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmek istiyorsanız, alanında uzman, kariyer mesleklerde kamu sektörü deneyimi de olan profesyonel çalışma arkadaşlarımız size yardımcı olmaktadır.

Dernek Tüzüğü Hazırlanması

Dernek tüzüğünün dernek amaç ve çalışma konularının tamamını kapsayıcı olarak hazırlanması, yürürlükteki mevzuat hükümlerine uygun hazırlanması, mevzuat değişikliklerinde dernek tüzüğünün güncelliğini yitirmeyecek şekilde hükümler içermesi son derece önemlidir.

Dernek tüzüğü sonradan ancak Dernek genel kurulunca ve üyelerin 2/3 çoğunluğunun onayı ile değiştirilebilir.

Eğer dernek kurmak istiyorsanız tüzükte bulunması zorunlu olan unsurlar aşağıda belirtilmiştir;

Dernek adı,
Derneğin yerleşim yeri merkezi,
Dernek amacı, amacı yapabilmek için gerçekleştirilecek faaliyetler,
Derneğe üyeliğin nasıl olacağı, üyelikten nasıl çıkarılacağı,
Genel kurul görev ve yetkileri,
Genel kurulun nasıl toplanacağı, toplanmaya dair ayrıntılar,
Yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi organların görevleri, yetkileri, nasıl seçilecekleri, yedek üyelerin sayıları
Uluslararası faaliyete dair ayrıntılar,
Derneğin iç denetim şekilleri,
Üyelerin ödeyeceği giriş ücreti ve yıllık aidatların belirlenme şekli.

Dernek Defterleri

Derneklerin tutmak zorunda oldukları defterler; işletme hesabı veya yevmiye defteri, karar defteri, üye kayıt defteri, ve evrak kayıt defteridir. Dernekler bunların dışında alındı belgesi kayıt defteri, demirbaş eşya kayıt defteri vb. tutulması zorunlu olmayan defterleri de tutabilirler.